Tìm hiểu về khái niệm khối lượng dòng tiền
Khối lượng dòng tiền là gì?
Trước đi bắt đầu đi sâu vào tìm hiểu chỉ báo Chaikin Money Flow, chúng tôi muốn các bạn phải hiểu được khối lượng dòng tiền, một khái niệm liên quan trực tiếp đến chỉ báo này.
Khối lượng dòng tiền chính là lượng tiền giao dịch tài sản (mua bán) trong một giai đoạn nhất định. Cụ thể hơn, khối lượng dòng tiền cho biết trong một khoảng thời gian nhất định, có bao nhiêu tiền được đổ ra ngoài thị trường.
Khối lượng dòng tiền thể hiện được mức độ quan tâm của nhà đầu tư đến tài sản giao dịch. Khối lượng dòng tiền lớn chứng tỏ nhà đầu tư đang rất quan tâm đến tài sản, ngược lại, khi nhà đầu tư ít quan tâm hoặc đang chần chừ giữa các quyết định thì khối lượng dòng tiền giảm đi.
Vai trò của việc nghiên cứu khối lượng dòng tiền trong giao dịch Forex
Việc đo khối lượng dòng tiền sẽ giúp trader xác định được động lực của xu hướng hiện tại, từ đó, dự đoán diễn biến tiếp theo của xu hướng trong tương lai gần.
Khối lượng dòng tiền xác định lực của xu hướng. Khi thị trường đang trong một xu hướng tăng, nếu khối lượng dòng tiền cũng tăng thì chứng tỏ xu hướng đang trên đà tăng mạnh, nếu khối lượng dòng tiền giảm, nghĩa là các trader đang chần chừ, khả năng giá sẽ đảo chiều xu hướng. Ngược lại, khi thị trường đang trong xu hướng giảm, khối lượng dòng tiền tăng theo xu hướng chứng tỏ lực bán đang trên đà tăng mạnh, nếu khối lượng dòng tiền giảm, lực bán giảm dần, thị trường có khả năng đảo chiều.
Khối lượng dòng tiền đo lường tính thanh khoản của thị trường. Một tài sản có khối lượng dòng tiền lớn chứng tỏ tài sản đó được mua bán nhiều trên thị trường, khả năng thanh khoản cao, ngược lại, một tài sản có khối lượng dòng tiền nhỏ nghĩa là tài sản đó ít được quan tâm trên thị trường, tính thanh khoản thấp. Các trader lượt sóng hoặc giao dịch trong ngày đặc biệt chú trọng đến vấn đề này vì một tài sản có tính thanh khoản cao sẽ được cung cấp báo giá tốt nhất, trader sẽ tiết kiệm được chi phí giao dịch.
Chaikin Money Flow là gì? Lịch sử ra đời và công thức tính.
Chỉ báo Chaikin Money Flow (CMF) được dịch ra tiếng Việt có nghĩa là Dòng tiền Chaikin. Đây là chỉ báo được phát triển vào năm 1966, bởi Marc Chaikin.
Marc Chaikin hoạt động trên thị trường với tư cách là một nhà giao dịch, nhà môi giới chứng khoán, một nhà phân tích và là trưởng bộ phận Quyền chọn của một broker lớn tại Phố Wall. Vào năm 2011, Marc Chaikin cùng các cộng sự của mình đã thành lập Chaikin Analytics, một nền tảng chuyên cung cấp các phân tích, ý tưởng giao dịch chứng khoán đã được kiểm chứng cho nhà đầu tư. Các ý tưởng, phân tích này được thực hiện dựa trên Chaikin Power Gauge, mô hình alpha 20 nhân tố đã được chứng minh hiệu quả trong việc xác định tiềm năng cổ phiếu.
CMF là kết quả của sự kết hợp giữa giá và khối lượng giao dịch để thể hiện dòng tiền ra/vào thị trường của một tài sản trong một khoảng thời gian nhất định, từ đó đánh giá áp lực mua/bán dựa trên sự biến động của dòng tiền đó.
Công thức tính chỉ báo Chaikin Money Flow
Chu kỳ mặc định của chỉ báo CMF trong phần mềm là 20 kỳ, nhưng các trader thường sử dụng chu kỳ là 20 hoặc 21, 21 cũng là con số được chủ nhân của chỉ báo này sử dụng.
CMF (21) = Tổng khối lượng dòng tiền trong 21 kỳ/Tổng khối lượng giao dịch trong 21 kỳ.
Trong đó:
Khối lượng dòng tiền của mỗi kỳ = Hệ số dòng tiền x Khối lượng giao dịch
Hệ số dòng tiền mỗi kỳ = (Close - Low) - (High - Close) / (High - Low)
Với: Close, High, Low lần lượt là giá đóng cửa, giá cao nhất và giá thấp nhất mỗi kỳ hay mỗi phiên giao dịch.
Các giá trị CMF có thể âm hoặc dương do hệ số dòng tiền có thể âm hoặc dương và dao động trong khoảng từ -1 đến 1, vì thế, đường ngang 0.0 được chọn làm đường trung tâm của chỉ báo này.
Hướng dẫn cài đặt chỉ báo Chaikin Money Flow vào phần mềm MT4
Chỉ báo CMF không có sẵn trên phần mềm MT4, chính vì thế, để sử dụng chỉ báo này, các bạn phải tải về và cài đặt vào phần mềm giao dịch.
Link tải chỉ báo CMF tại đây
Sau khi tải chỉ báo này về máy, các bạn tiến hành giải nén và copy file chaikin-money-flow-indicator vào bộ nhớ tạm (Ctrl+C) như hình dưới:
Mở phần mềm MT4 lên, vào File, chọn Open Data Folder. Hộp thoại xuất hiện thì chọn thư mục MQL4 rồi tiếp tục chọn Indicators. Sau đó dán file chỉ báo CMF đã copy ở trên vào thư mục này là xong.
Sau khi copy xong thì các bạn sẽ thấy chỉ báo Chaikin Money Flow này xuất hiện cùng với danh sách các chỉ báo đã có trên phần mềm MT4.
Sau khi cài đặt xong, các bạn đóng phần mềm MT4 và khởi chạy lại, chỉ báo Chaikin Money Flow sẽ nằm ở phần Custom của Indicators.
Để chèn chỉ báo CMF vào đồ thị, các bạn mở theo đường dẫn sau: Insert ? Indicators ?Custom ? Chaikin Money Flow Indicator, như hình dưới:
Hộp thoại cài đặt sẽ xuất hiện như sau:
Tại đây, các bạn chỉ cần quan tâm các tab Input, Colors, Levels và Visualization.
Input: lựa chọn chu kỳ của chỉ báo. Hệ thống mặc định là 20, để thay đổi chu kỳ, các bạn nhấp đôi chuột vào số 20 và thay đổi chu kỳ theo chiến lược của mình, rồi bấm OK.
Colors: lựa chọn màu sắc của chỉ báo
Levels: thêm hoặc bớt các giá trị tùy ý. Thông thường, để giao dịch với chỉ báo CMF, các trader thêm vào đường 0.0.
Để thêm vào đường 0.0, các bạn bấm vào nút Add, sau đó nhập vào giá trị 0.0 tại cột Level, sau đó bấm OK.
Visualization: chọn khung thời gian để hiển thị chỉ báo.
Sau khi cài đặt xong các thông số thì chỉ báo Chaikin Money Flow sẽ xuất hiện trên đồ thị giá như hình dưới:
Các vấn đề liên quan đến chỉ báo dòng tiền Chaikin
Trước khi đi vào tìm hiểu cách giao dịch với chỉ báo Chaikin Money Flow, chúng ta cùng xem xét 3 vấn đề liên quan đến chỉ báo này.
Thứ nhất, ý tưởng của chỉ báo Chaikin Money Flow chính là việc so sánh giá đóng cửa và khối lượng với phạm vi giao dịch của tài sản (giá cao nhất – giá thấp nhất) để xem xét dòng tiền của tài sản đó trong một khoảng thời gian xác định, đó là dòng tiền chảy vào hay chảy ra khỏi thị trường. Cụ thể, khi chỉ báo CMF tăng lên chứng tỏ dòng tiền đang chảy vào thị trường chứng khoán, có nhiều người mua cổ phiếu hơn. Ngược lại, khi CMF giảm, cho thấy dòng tiền đang bắt đầu chảy ra khỏi thị trường, nhiều người bán chứng khoán hơn.
Ban đầu, Marc Chaikin phát triển chỉ báo này và sử dụng nó vào các giao dịch chứng khoán, nhưng ngày nay, chỉ báo này vẫn được sử dụng rộng rãi trên các thị trường tài chính khác nhau, đặc biệt là forex vì tính chất dòng tiền có thể phù hợp trên bất kỳ một loại thị trường nào.
Thứ hai, dòng tiền và giá, đâu là động lực, đâu là kết quả? Dòng tiền chính là động lực để thúc đẩy đà tăng/giảm của giá và giá chỉ là kết quả của sự vận động của dòng tiền. Trong một xu hướng tăng, nếu dòng tiền tăng mạnh theo xu hướng của giá thì giá sẽ càng tăng lên cao hơn, nếu dòng tiền giảm thì cảnh báo dấu hiệu đảo chiều xu hướng. Và ngược lại đối với một xu hướng giảm. Chính vì vậy, dòng tiền thường đi trước diễn biến của giá và dòng tiền phải “ủng hộ” giá thì xu hướng mới bền vững, nếu không xu hướng sẽ dễ gãy.
Thứ ba, chỉ báo Chaikin Money Flow phù hợp với mọi loại tài sản. Theo cách phân tích dòng tiền cổ điển thì các cổ phiếu/tài sản có giá trị vốn hóa lớn mới có khối lượng giao dịch lớn. Chính vì thế, khi xem xét các dòng tiền thì người ta chỉ tính đến các dòng tiền lớn. Chỉ báo Chaikin Money Flow đã loại bỏ được các biến số về vốn hóa thị trường ra khỏi công thức tính nên nó được sử dụng rộng rãi hơn, phù hợp với mọi loại tài sản có dòng tiền, bất kể dòng tiền lớn hay nhỏ.
Sử dụng chỉ báo Chaikin Money Flow như thế nào?
Nguyên tắc cơ bản nhất để sử dụng chỉ báo Chaikin Money Flow chính là dựa vào vị trí của đường CMF so với đường trung tâm 0.0, tương tự như cách sử dụng một chỉ báo dao động (Oscillators).
Giá trị CMF >0, đường CMF nằm trên đường 0.0 ? tín hiệu vào lệnh Buy, thị trường đang trong giai đoạn tích lũy, áp lực mua cao.
Giá trị CMF<0, đường CMF nằm dưới đường 0.0 ? tín hiệu vào lệnh Sell, thị trường đang trong giai đoạn phân phối, áp lực bán cao.
Giao dịch thuận xu hướng với tín hiệu giao cắt giữa đường CMF với đường 0.0
Đường CMF cắt đường 0.0 từ dưới lên thì vào lệnh Buy
Đường CMF cắt đường 0.0 từ trên xuống thì vào lệnh Sell
Hình trên là cặp EUR/USD trên khung thời gian H1. Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng đường CMF rất hay cắt đường 0.0 và có rất nhiều tín hiệu sai trong những lần giao cắt đó.
Ở hình trên, nếu chúng ta thực hiện các lệnh theo tín hiệu giao cắt giữa đường CMF và đường 0.0 thì chỉ có lệnh Sell 1 mang về lợi nhuận tiềm năng, các lệnh còn lại đều dường như thất bại, hoặc nếu có lợi nhuận thì cũng rất thấp và không thể bù đắp được chi phí giao dịch.
Chính vì vậy, một trong những cách tốt nhất để giao dịch với tín hiệu này là giao dịch thuận xu hướng. Nghĩa là, trong một xu hướng tăng, chỉ nên chờ đợi đường CMF cắt đường 0.0 từ dưới lên để vào lệnh Buy hoặc trong xu hướng giảm, chỉ nên chờ đường CMF cắt đường 0.0 từ trên xuống để vào lệnh Sell.
Các bước giao dịch như sau:
Bước 1: Xác định xu hướng chung của thị trường
Có nhiều cách để nhận biết thị trường đang trong một xu hướng tăng hoặc giảm, các bạn có thể dùng các đường trendline, đường MA hoặc đơn giản nhất là nhìn vào đồ thị giá, lưu ý là thu nhỏ biểu đồ để nhìn được bức tranh tổng thể hơn về thị trường.
Bước 2: Vào lệnh
Với tín hiệu giao cắt giữa đường CMF và đường 0.0, các bạn cũng có thể vào lệnh theo nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn như:
Cách 1: vào lệnh Buy ngay khi đường CMF cắt đường 0.0 từ dưới lên, nếu thị trường đang trong xu hướng tăng hoặc vào lệnh Sell ngay khi đường CMF cắt đường 0.0 từ trên xuống nếu thị trường đang trong một xu hướng giảm.
Tuy nhiên, khi vào lệnh bằng cách này, các bạn vẫn có thể gặp phải các tín hiệu sai, mặc dù đã được lọc bớt.
Cách 2: thêm vào 2 đường +/-0.05 hoặc cũng có thể là +/-0.1. Vào lệnh Buy ngay khi đường CMF cắt đường +0.05 từ dưới lên trong xu hướng tăng và vào lệnh Sell khi đường CMF cắt đường -0.05 từ trên xuống trong xu hướng giảm.
Việc thêm các đường này vào sẽ giúp loại bỏ bớt các tín hiệu gây nhiễu so với đường 0.0. Chúng tôi gọi cách thêm các đường này vào là “mở rộng vùng trung tâm”, nghĩa là thay vì vùng trung tâm chỉ là đường 0.0 thì bây giờ sẽ được nới rộng ra thành một vùng được giới hạn bởi 2 đường 0.05 và -0.05.
Bước 3: Đặt stop-loss và take-profit
Đặt stop loss dưới đáy gần nhất (lệnh Buy) hoặc đỉnh gần nhất (lệnh Sell)
Take profit khi đường CMF cắt đường 0.0/0.05 từ dưới lên (lệnh Sell) hoặc đường CMF cắt đường 0.0/-0.05 từ trên xuống (lệnh Buy)
Ví dụ: cặp AUD/USD trên khung thời gian H1
Khi giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước và đáy sau cao hơn đáy trước thì chứng tỏ thị trường đang trong một xu hướng tăng, việc của các bạn bây giờ là chờ đợi đường CMF cắt đường 0 hoặc 0.05 từ dưới lên để vào lệnh Buy.
Tại vị trí số 1, khi đường CMF cắt đường 0.05 từ dưới lên, vào lệnh Buy. Đặt stop loss tại đáy gần nhất trước đó.
Tại vị trí số 2, khi đường CMF cắt đường -0.05 từ trên xuống, các bạn có thể đóng lệnh ngay lúc này. Trong trường hợp này, các bạn cũng có thể đóng lệnh với tín hiệu giá phá vỡ trendline của xu hướng tăng. Tại vị trí số 3, giá đã phá vỡ trendline tăng và vượt xuống thấp hơn đáy gần nhất trước đó, đây chính là tín hiệu giá đảo chiều giảm, các bạn có thể đóng lệnh ngay khi giá phá vỡ ngưỡng hỗ trợ của đáy gần nhất trước đó ( khi cây nến giảm được khoanh tròn đóng cửa, như hình). Tín hiệu đóng lệnh tại vị trí số 3 xuất hiện sớm hơn so với tín hiệu ở vị trí số 2, tuy nhiên sự chênh lệch không đáng kể.
Lưu ý: khi giao dịch với tín hiệu giao cắt giữa đường CMF và đường 0.0, đường +/- 0.05 hoặc +/- 0.1 thì các bạn nên lưu ý điều kiện sau: nếu “đường cắt đủ dài” thì áp lực mua bán càng rõ ràng, càng mạnh mẽ. Điều này có nghĩa là nếu CMF cắt đường +0.05 từ dưới lên thì ít nhất CMF phải xuất phát từ dưới đường -0.05, sau đó tăng lên và cắt lên trên đường +0.05. Hoặc nếu CMF cắt đường 0.0 từ trên xuống thì CMF phải xuất phát từ vị trí cách đường 0.0 ở phía trên một khoảng đủ lớn, sau đó giảm xuống và cắt xuống đường 0.
Chiến lược giao dịch với tín hiệu giao cắt mở rộng
Vận dụng điều kiện “đường cắt đủ dài” và “mở rộng vùng trung tâm” ở trên, chúng ta có thể giao dịch với tín hiệu giao cắt giữa đường CMF với các đường rộng hơn như +/- 0.1 hoặc +/- 0.15 hoặc cũng có thể là +/-0.2, phụ thuộc vào mức độ biến động của thị trường mà các bạn lựa chọn các đường này cho phù hợp. Vùng trung tâm càng rộng thì tín hiệu gây nhiễu càng ít nhưng tần số xuất hiện các tín hiệu giao cắt các đường đó cũng càng “hiếm”.
Một điều đặc biệt là chiến lược này không cần thỏa mãn điều kiện giao dịch thuận xu hướng. Vì CMF tăng một mạch từ dưới lên hoặc giảm một mạch từ trên xuống chứng tỏ xuất hiện một dòng tiền lớn, thị trường đang tích lũy để đẩy giá lên cao hoặc phân phối để kéo giá xuống sâu, bắt đầu một xu hướng mới.
Giả sử các bạn sử dụng tín hiệu giao cắt giữa đường CMF và đường +/-0.1. Cách vào lệnh như sau:
Vào lệnh Buy khi đường CMF cắt đường 0.1 từ dưới đường -0.1 đi lên.
Vào lệnh Sell khi đường CMF cắt đường -0.1 từ trên đường 0.1 đi xuống.
Ví dụ 1: AUD/USD trên khung thời gian H1
Tại vị trí số 1, đường CMF tăng mạnh từ dưới đường -0.1 lên trên và cắt lên đường 0.1. Các bạn có thể vào lệnh ngay khi đường CMF vừa vượt lên trên đường 0.1.
Đặt stop loss cách đáy gần nhất trước đó một đoạn. Đóng lệnh chốt lời khi đường CMF đảo chiều giảm mạnh từ trên đường 0.1 cắt xuống dưới đường -0.1, tại vị trí số 2 trên hình.
Ví dụ 2: USD/JPY trên khung thời gian H1
Tại vị trí số 1, đường CMF giảm mạnh từ trên đường 0.1 xuống dưới đường -0.1, cho tín hiệu bán. Các bạn có thể vào ngay lệnh Sell sau khi CMF cắt đường -0.1 từ trên xuống tương tự cách giao dịch như ví dụ 1. Tuy nhiên, đa số các trader chuyên nghiệp sẽ không vào lệnh ngay mà họ thường chờ đợi một đợt pullback từ thị trường.
Một trong những cách giải thích hợp lý cho hiện tượng này chính là trong giai đoạn phân phối, các “ông lớn” đang tìm cách đẩy giá lên cao hơn một chút để được bán ra với giá cao hơn.
Sau khi kết thúc đợt pullback, giá phá vỡ đường 0.0 đi xuống (vị trí số 2) thì các bạn có thể vào lệnh Sell. Đặt stop loss cách đỉnh gần nhất một đoạn nhỏ. Đóng lệnh chốt lời khi CMF đảo chiều, tăng mạnh từ dưới đường -0.1 lên trên và cắt lên đường 0.1.
Lưu ý: trong trường hợp CMF pullback đi lên trên đường 0.0 thì giá vẫn tăng nhưng không được vượt quá đỉnh trước đó, ngược lại, nếu CMF pullback đi xuống dưới đường 0.0 thì giá vẫn giảm nhưng không được vượt quá đáy trước đó, nếu không thỏa mãn điều kiện này thì đó không được gọi là pullback.
Vậy, trong trường hợp CMF không pullback đường 0.0 thì sao? Và CMF pullback đường 0.0 nhiều lần thì sao?
Quay trở lại ví dụ 1, nếu trader chờ đợi đợt pullback xảy ra thì đã bỏ lỡ cơ hội vào lệnh tốt. Tuy nhiên, thực chất là CMF có pullback lại đường 0.0 nhưng với một khoảng thời gian khá lâu, sau đợt pullback dài hạn này, nếu trader vào lệnh thì cũng sẽ mang về lợi nhuận nhưng không cao và tỷ lệ Risk:Reward thấp, giao dịch không hiệu quả.
Trong trường hợp có nhiều đợt pullback, thì sau mỗi đợt pullback đó, các bạn có thể vào thêm các lệnh mới để gia tăng lợi nhuận.
Giao dịch với tín hiệu phân kỳ/hội tụ giữa đường CMF và đường giá.
Đây là một chiến lược giao dịch rất quen thuộc đối với nhóm chỉ báo dao động và chiến lược này cũng được áp dụng trên chỉ báo Chaikin Money Flow.
Hội tụ: Khi giá tạo đáy thấp hơn nhưng CMF tạo đáy cao hơn, chứng tỏ đà giảm của giá đang yếu đi, thị trường có khả năng đảo chiều tăng ? Tín hiệu vào lệnh Buy.
Phân kỳ: Khi giá tạo đỉnh cao hơn nhưng CMF tạo đỉnh thấp hơn, chứng tỏ đà tăng của xu hướng đang yếu đi, thị trường có khả năng đảo chiều giảm ? Tín hiệu vào lệnh Sell.
Ví dụ: GBP/USD trên khung thời gian H1
Giống như các tín hiệu khác thì hiện tượng phân kỳ/hội tụ giữa giá và CMF cũng thường xuyên tạo ra các tín hiệu sai, đặc biệt là khi thị trường đang trong một xu hướng tăng hay giảm mạnh.
Ở hình trên, mặc dù sau khi xuất hiện tín hiệu phân kỳ giữa giá và CMF, giá vẫn giảm xuống nhưng đó chỉ là một đợt điều chỉnh giảm rất nhỏ trong một xu hướng tăng đang rất mạnh.
Giao dịch với tín hiệu phân kỳ/hội tụ cũng là một loại giao dịch đảo chiều nên sẽ khó tiếp cận hơn rất nhiều so với giao dịch thuận xu hướng. Hơn thế nữa, Chaikin Money Flow cũng không phải là “chén thánh” nên sẽ không có chuyện các tín hiệu tạo ra bởi chỉ báo này là luôn luôn đúng. Chính vì thế, khi sử dụng CMF, đòi hỏi trader phải kết hợp thêm các công cụ phân tích kỹ thuật khác như chỉ báo, các mô hình nến, mô hình giá và giao dịch theo tin tức…
Trong số các chỉ báo volume thì Chaikin Money Flow là chỉ báo tốt nhất và được sử dụng nhiều nhất bởi không chỉ các trader thông thường mà ngay đến những trader chuyên nghiệp cũng rất ưa chuộng. Mặc dù không phải là “chén thánh” nhưng nếu các bạn luyện tập sử dụng chỉ báo này một cách thường xuyên, tích lũy kinh nghiệm và tự tạo ra bí quyết riêng của mình thì không chỉ Chaikin Money Flow mà bất kỳ một công cụ hay phương pháp giao dịch nào cũng đều có thể trở thành vũ khí lợi hại giúp các bạn kiếm được tiền từ thị trường này.
➤ Bạn chưa có tài khoản Forex sàn chuẩn hãy mở theo hướng dẫn:
